เครื่องมือ GC-MS (Gas Chromatography – Mass Spectrometry) เป็นการผสมผสานระหว่างเทคนิค โครมาโตกราฟีแบบแก๊ส (Gas Chromatography, GC) และ แมสสเปกโตรเมทรี (Mass Spectrometry, MS) เพื่อใช้ในการแยกและวิเคราะห์สารเคมีในตัวอย่าง โดยเฉพาะสารระเหยและสารที่สามารถเปลี่ยนเป็นแก๊สได้ GC-MS เป็นเครื่องมือสำคัญที่ใช้ในการวิเคราะห์และระบุองค์ประกอบของสารในหลายสาขา เช่น การวิเคราะห์สารอาหาร การตรวจหาสารเสพติด การตรวจสอบสิ่งแวดล้อม และการวิเคราะห์สารเคมีทางอุตสาหกรรม
- การวิเคราะห์สิ่งแวดล้อม: ใช้ในการตรวจวิเคราะห์สารมลพิษในน้ำ ดิน อากาศ และของเสีย เช่น สารระเหยง่าย (volatile organic compounds, VOCs) และสารพิษจากการเกษตร เพื่อเฝ้าระวังและป้องกันมลพิษในสิ่งแวดล้อม
- การวิเคราะห์สารตกค้างในอาหารและยาสมุนไพร: ใช้ในการตรวจวิเคราะห์สารเคมีตกค้างในอาหาร เช่น ยาฆ่าแมลง สารกันบูด สารเจือปน รวมถึงสารสกัดจากสมุนไพร เพื่อให้มั่นใจในความปลอดภัยของอาหารและผลิตภัณฑ์ยา
- การวิเคราะห์สารเสพติดและสารออกฤทธิ์ทางจิตประสาท: ใช้ในการตรวจหาสารเสพติดในร่างกาย เช่น ในตัวอย่างเลือด ปัสสาวะ หรือผม GC-MS เป็นเทคนิคที่มีความแม่นยำสูงในการตรวจวัดสารที่มีความเข้มข้นต่ำ
- การวิเคราะห์ทางนิติวิทยาศาสตร์ (Forensics): ใช้ในการตรวจสอบสารเคมีในตัวอย่างจากเหตุอาชญากรรม เช่น การวิเคราะห์สารเคมีจากที่เกิดเหตุ ระบุสารพิษที่อาจถูกใช้ หรือการตรวจวิเคราะห์ตัวอย่างสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับคดี
- การวิเคราะห์ทางอุตสาหกรรมเคมี: ใช้ในการควบคุมคุณภาพและตรวจสอบองค์ประกอบของสารเคมีที่ใช้ในกระบวนการผลิตในอุตสาหกรรมเคมีและปิโตรเลียม เช่น การวิเคราะห์ส่วนประกอบของน้ำมันเชื้อเพลิง น้ำหอม และสารเคมีต่าง ๆ
- การวิเคราะห์สารประกอบชีวภาพ: ในงานวิจัยด้านชีวเคมีและชีววิทยา GC-MS ถูกใช้ในการวิเคราะห์สารชีวภาพที่มีความสำคัญ เช่น การวิเคราะห์กรดไขมัน กรดอะมิโน หรือสารอินทรีย์ขนาดเล็กในเซลล์และเนื้อเยื่อ
- การวิเคราะห์สารปรุงแต่งในเครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์สุขภาพ: ใช้ในการตรวจสอบส่วนประกอบในเครื่องสำอางหรือผลิตภัณฑ์บำรุงสุขภาพ เช่น น้ำหอม โลชั่น และสารสกัด เพื่อให้มั่นใจในคุณภาพและความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์
